Nastanak i razvoj Sokolskog društva "Vojvodina"

 

 

Naslov

Dom1

Sokolsko društvo u Novom Sadu je osnovano 1905 godine, i u svojoj stogodišnjoj istoriji, uspelo je da očuva izvorne principe i vrednosti Sokolskog(Tiršovog) gimnastičkog sistema nastalog u drugoj polovini XIX veka. Svoj procvat doživljava između dva svetska rata, kada je izgradilo sopstveni Sokolski dom, Spomen dom Kralja Aleksandra I Ujedinitelja, 1936. godine. Velelepna zgrada u centru Novog Sada, delo je Đorđa Tabakovića, a pored Sokolskog društva i članova izgradnju su pomogli mnogi darodavci, ugledni građani  kao i grad Novi Sad i Banska uprava. Izuzetno zaslužni za veliki uspeh i ugled Sokolskog društva u Novom Sadu između dva svetska rata, bili su starešine: dr Ignjat Pavlas, Živorad Bogdanović, dr Toma Jovanović i Jovan Totović.

Najvažnija priredba koja je ušla u istoriju sokolstva, bila je Sveslovensko takmičenje, održano u Novom Sadu 19. decembra 1937. godine na kojoj su učestvovali vrhunski gimnastičari – sokoli iz Čehoslovačke, Poljske, Bugarske i Jugoslavije.

U dramatičnim događajima 27. marta. 1941. godine, sokoli su prvi izašli na ulice Novog Sada, a sa balkona Dunavske banovine, pred oko 15000 ljudi, govorio je dr Ignjat Pavlas. Nakon aprilskog sloma, Sokolski dom je prešao u ruke okupatora i postaje dom Leventaša. Za vreme zloglasne racije, januara 1942. godine na obali Dunava, zajedno sa svojim sokolima i veslačima, streljan je i gurnut pod led i dr Ignjat Pavlas.

Od osnivanja 1905 pa do prestanka sa radom 1941. godine, Sokolsko društvo u Novom Sadu, bilo je najmasovnija i najjača organizacija za fizičku kulturu i sport, bez obzira na versku, klasnu ili nacionalnu pripadnost. Preko Sokolskog društva i sokolstva uopšte, afirmisale su se nove forme gimnastičkih i sportskih priredbi, kao i neke moderne sportske grane: odbojka, košarka, hazena(rukomet) i druge.

Više informacija o ovom periodu postojanja Sokolskog Doma možete pročitati ovde:

- Nastanak i razvoj Sokolskog društva do 1914. godine

- Nastanak i razvoj Sokolskog društva od 1919-1941. godine

Rad od 1945 do 1960 godine

Posle II svetskog rata, 1945. godine, formirano je Prvo Gimnastičko društvo – Novi Sad. Prvi načelnik je bio Pavle Daljev(načelnik Sokolskog društva pre rata) da bi godinu dana kasnije načelnik postao Milorad Vukadinović. Prva načelnica je bila Ivanka Ljubojev. Gimnastika kao sportska grana, imala je vodeće mesto u programu društva, koje se brzo razvijalo kako u masovnosti, tako i u kvalitetu. Dana 11. januara 1951. godine, Sokolski dom se predaje na korišćenje Prvom gimnastičkom društvu. Iste godine, Gimnastički savez Jugoslavije, menja ime u PARTIZAN, pa u skladu sa tim 1952.g. i društvo menja ime i postaje Društvo za telesno vaspitanje Partizan I, ali i dalje neguje gimnastičke programe za decu i odrasle, kao i sportsku gimnastiku. Društvo je učestvovalo na svim takmičenjima koja su organizovana, od sreskog do državnog nivoa u gimnastičkom višeboju, i akademskim sastavima. Najbolje gimnastičarke saveznog razreda u tom periodu su bile: Mira Drapšin, Marija Molnar i Irena Nemet, a gimnastičari:Mile Miletin, Slobodan Cvejanović, Nikola Đuđar i Samuilo Zorjan.

Osvrt na rad od 1960 do 1980 godine

U ovom periodu, pored masovnih oblika vežbanja, rad Društva se sve više usmerava na sportsku gimnastiku. Godine 1968 Društvo zapošljava i prve profesionalne trenere, Kogoj Emu i Cvejanović Ljubišu. U ovom periodu radi i dr Borislav Bajin, čijim je dolaskom unapređen rad u ženskoj sportskoj gimnastici. Odlaskom dvoje trenera(Kogoj i Cvejanović), na njihovo mesto 1972. g. dolaze Nikola Novaković i Dušanka Dabetić, a nešto kasnije i Marija Dželatović kojoj u stvaranju vrhunskih rezultata pomaže suprug Dimitrije. U ovom periodu postavljaju se temelji "Novosadske gimnastičke škole" koja postaje prepoznatljiva u tadašnjoj Jugoslaviji, zahvaljujući ostvarenim vrhunskim rezultatima u sportskoj gimnastici. Organizacija Društva, od kraja 60-tih do kraja 70-tih, daje rezultate koji će ostati zabeleženi kao najuspešniji u dotadašnjoj istoriji sportske gimnastike u Novom Sadu.

Nataša Šljepica Bajin osvaja tri titule seniorske državne prvakinje, učesnik je svetskog prvenstva u Ljubljani 1970 i Olimpijskih igara u Minhenu 1972g.

Učesnici Mediteranskih igara u Splitu 1979.g. su:Ivanović Adela, Dragana Došen, Dušan Aćimović(bronzana medalja na krugovima i razboju) i Đorđe Jovičić, kao i treneri reprezentacije Julijana Ivanović i Laza Krstić.

Veliki doprinos u afirmaciji Društva i sportske gimnastike u ovom periodu dali su prednjaci Josić Kosana i Borišev Vasa, porodica Ivanović, juniorski i seniorski reprezentativci Matovina Srđan, Milijanović Milan, Popov Novak, Molnar Marija i Dabetić(Dokić)Dušanka.

Ovaj period obeležavaju i počeci ritmičke gimnastike pod rukovodstvom Dušanke Baltić(Tumin)

Više informacija o ovom periodu postojanja Sokolskog Doma možete pročitati ovde:

- Nastanak i razvoj Sokolskog društva od 1945-1980. godine

Osvrt na rad od 1980. do 2005. godine

Osamdesetih godina iz Partizana se izdvaja i formira gimnastički klub "Vojvodina" koji neguje isključivo sportsku gimnastiku i čiji su članovi uvek predstavljali okosnicu državne reprezentacije. Kao profesionalni treneri u klub prelaze Marija Dželatović i Laza Krstić. Tih godina, usledila je nabavka kompleta savremenih sprava za žensku i mušku sportsku gimnastiku. Godine 1983, angažovan je trener Lin Kai iz Narodne republike Kine koji je svojim znanjem i iskustvom doprineo daljem razvoju i imidžu novosadske sportske gimnastike.

U takmičarskom pogledu, ovaj period su obeležili seniorski prvaci SFRJ Jovičić Đorđe, Biljana Marković,Dragana Došen i Ljiljana Zumbulović, seniorski reprezentativci Ercegovac Dragan, Savić Tomislav, kao i juniorski reprezentativci Madić Dejan i Stojanović Snežana.

Na skupštini održanoj 10 marta 1992 godine, klub vraća svoj predratni naziv Sokolsko društvo, nastavljajući da neguje tradiciju sokolstva i gimnastike u Novom Sadu. Kroz opštu krizu 90-tih godina, zahvaljujući entuzijazmu i predanom radu trenera Laze Krstića i Jakoba Matića u muškoj i Aleksandre Babić i Dejana Madića u ženskoj gimnastici, naši takmičari nastavljaju dominaciju na svim takmičenjima u SRJ. Uz veliko zalaganje Društva nastupaju i na velikim međunarodnim takmičenjima.

Seniorski prvaci države i reprezentativci, učesnici Svetskih i Evropskih prvenstava, Univerzijade i Balkanijade bili su: Dejanović Dejan, Pandurov Aleksandar, Drakulić Vladimir, Kešanski Bojana i Teodorović Jovana. Juniorski reprezentativci bili su Ana Gal, Isidora Šimić, Zarin Aleksandar i Kovačev Miroslav.

Vraćajući se korenima i radeći na dva međusobno dopunjujuća vida vežbanja, sportskoj gimnastici sa jedne strane u Klubu i svih drugih gimnastičkih oblika vežbanja sa ciljem zdravlja i svestranog razvoja ličnosti u Partizanu sa druge strane, dolazi prirodno do spajanja Partizana i Sokolskog društva u jednu celinu 2002 godine. Odlukom Skupštine grada Novog Sada iz 1997. g. , Sokolskom društvu "Vojvodina" se 2000-te godine prenosi pravo korišćenja Sokolskog doma na 10 godina. Zahvaljujući razumevanju Pokrajinskih i Republičkih institucija kao i sopstvenim sredstvima, Društvo je uložilo velika finansijska sredstva u obnovu Doma. Zamenjen je kompletan krov, sanirana fasada, opremljene sale najsavremenijim gimnastičkim spravama, čime je postalo centar sportske gimnastike u Srbiji. Danas, preko 600 dece različitog uzrasta, svakodnevno vežba u programima razvojne i sportske gimnastike, ritmike ili sportskog aerobika.

Sokolski dom, koji je 2002. g. proglašen za spomenik kulture, je jedan od retkih sportskih objekata koji od izgradnje neguje i čuva svoju izvornu namenu.

Više informacija o ovom periodu postojanja Sokolskog Doma možete pročitati ovde:

- Nastanak i razvoj Sokolskog društva od 1980-2005. godine

Osvrt na rad od 2005. do 2015. godine


Poštujući osnovna načela sokolstva i tradiciju dugu 110 godina, Sokolsko društvo „Vojvodina“ u Novom Sadu svojim programima pokušava da zadovolji sve segmente koji obuhvataju kako fizički tako i psihički razvoj dece i omladine.

Kroz uzajamno poštovanje, pravila ponašanja koja su jednaka za sve i potpuno uvažavanje individualnosti insistira se na timskom duhu, na kolektivnoj odgovornosti i zajedništvu iz kojeg se crpi volja, energija, snaga i želja za postizanjem rezultata u svim segmentima redovnih aktivnosti. Za generacije koje stasavaju, koje zaista čeka karijera vrhunskih gimnastičara i za koje se vredi boriti i omogućiti im najbolje moguće uslove za rad. Te se tako i u periodu od 2005. godine do danas, bez obzira na sve teškoće radilo najviše na tome. U periodu od 2006. do 2008 godine, odvijali su se radovi na obnovi fasade Doma pod nadzorom Gradskog zavoda za zaštitu spomenika kulture. Podrazumevali su pranje delova pod crvenom ciglom, obijanje i ponovno malterisanje kula i dvorišnog zida zgrade, kao i čišćenje specijalnom metodom kamenih delova zgrade. Sopstvenim sredstvima pored ovoga potpuno su renovirani i toaleti, postavljeno novo osvetljenje u velikoj Sali, rekonstruisana je gimnastička jama i nabavljena akrobatska staza, čime su znatno poboljšani uslovi za stručni rad. Za sve to vreme rekreativni i takmičarski programi odvijali su se po programima društva i donosili vrhunske rezultate.

Od jeseni 2009. godine uprava društva na čijem je čelu kao predsednik u tom periodu bio prof Dejan Madić uradila je sve neophodno ne bi li se po isteku ugovora o korišćenju i upravljanju sokolskim domom isti produžio. No bez obzira na iscrpan izveštaj koji je dostavljen svim činiocima u lancu odlučivanja, a imao za cilj da pokaže koliko se truda i finansijskih sredstava uložilo u Dom koji decenijama u nazad propada, to se nije dogodilo.

U tom periodu je 2010. godine ustanovljen i prvi put organizovan Memorijalni međunarodni turnir za mlađe uzrasne kategorije “ Laza Krstić i Marica Dželatović”.

Od tada do danas u uslovima zakupa sopstvenog Doma, boreći se da finansijski pokrije troškove tekućeg održavanja Uprava Sokolskog društva se odlučila da od sredstava s kojima raspolaže prvo sanira malu salu na prvom spratu, a nakon toga je, u skladu s mogućnostima, uradjeno i sredjivanje prostorija (svlačionice, hodnici, male sale…) koje se koriste. Tokom 2013.god. sanirao se deo sprava za vežbanje u trenažnom procesu, deo jame sa sunđerima i nabavili su se novi rekviziti za komercijalne grupe, a nakon višedecenijskog problema, 2014. rešio se i problem sanitarnog čvora na spratu, sale koju koriste Kreativni ples i Ritmička gimnastika. Tokomi 2015. godine nabavljen je novi Parter uz pomoć Gimnastičkog saveza Srbije i Pokrajinskog sekretarijata za sport i omladinu, saniran je kompletan prostor tuševa u prostorijama društva. Deo prostora je preuredjen i u njemu će se obavljati neki od tretmana (relaksacija) za vežbače/ce: masaža, đakuzi, zamenjena je kompletna stolarija i olakšao se prilaz magacinskom prostoru. U susret jubileju, a u znak poštovanja prema bivšim ali i budućim članovima, napravljen je trofejni orman sa pozadinom koja oslikava istorijat društva kroz različite vremenske periode.

U ovom periodu bila je nesporna i kontinuirana podrška Pokrajinskog sekreterijata za sport i omladinu kao i Gradske uprave za sport, ali je i dalje ključna aktivnost uprave bila „borba“ u smislu razrešenja imovinsko pravnih odnosa s ciljem da se kroz istorijsko nasledni red i u duhu poštenog sportskog i građanskog odnosa, u podkontekstu, promoviše gimnastika koja u stvari zatvara krug opravdanja za to da Sokolsko društvo „Vojvodina“ Novi Sad živi i dalje na temeljima postavljenim pre više od jednog veka, a da i na dalje bude, u skadu s vremenom u kojem živimo, rasadnik za mlade, uspešne sportiste i ljude.

Za sve ove godine uspeli su da, kroz različite periode, često, velikom mukom, očuvaju osnovna načela svog postojanja i da Sokolsko društvo „Vojvodina“ Novi Sad je jedan od najtrofejnijih i najmasovnijih klubova od osnivanja to jeste i danas. Mnogi od trenera koji danas u klubu profilišu i vaspitavaju nove prvake i vrhunske gimnastičare su to i sami bili, vrativši srpsku gimnastiku u svetske tokove devedesetih godina prošlog veka.

Podsećanja na prošlo vreme koje objašnjava filozofiju odnosno osnovne ciljeve osnivanja, postojanja i funkcionisanje društva je paralela koju vučemo s onom gde su to Sokoli danas, šta se to od početka prošlog veka do danas promenilo. Promenilo se mnogo toga jer prosto vreme čini svoje, od uniformi, pravila ponašanja, ustrojstva …, ali bi morali da podsetimo na to da je bazična podloška, prateći devizu da je zdrav duh prvi uslov za zdravo telo i zdravog čoveka, i danas ista, i da se bez obzira na sve promene mladi ljudi tj. deca u Sokolskom društvu uče ne samo sportsim veštinama već i onim koje će im pomoći da, prosto rečeno, budu bolji ljudi. Bolji, učeći se veštinama gimnastike, jednim od bazičnih sportova, koju savremeni trendovi potiskuju te je potpuno neopravdano gurnuta na margine, ne samo sportske već i društvene javnosti.

Više informacija o ovom periodu postojanja Sokolskog Doma možete pročitati ovde:

Nastanak i razvoj Sokolskog društva od 2005-2015. godine


TOP